موتور تورم همچنان داغ؛ ردیابی افزایش قیمتها در سه ماه پایانی سال
تاریخ انتشار: ۲۴ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۹۶۳۲۱
اعتماد نوشت: آنچه تورم در ماههای اخیر را به نقطه بالایی رسانده، چاپ پول برای رساندن به بانکهاست. دولت معمولا در ۶ ماه دوم سال با کسری بودجه مواجه میشود و دست به ذخایر بانک مرکزی میبرد. اما تیم اقتصادی دولت بارها عنوان کرده که این کار را نخواهد کرد. به نظر میرسد عمده راهکار دولت برای عبور از کسری بودجه، نگاه به بانکها بوده.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پبانک مرکزی با تاخیر زیاد بالاخره جداول گزیده آمارهای اقتصادی مربوط به آبانماه سال ۱۴۰۱ را منتشر کرد. با نگاهی به ارقام تازهای که بانک مرکزی از بخش پولی و بانکی ارایه کرده، حالا میتوان فهمید که چرا تورم در سه ماه اخیر اینچنین با شتاب بالاتری در حال جولان دادن در بازارهای مختلف کالایی است.
آمارهای تازه بانک مرکزی نشان میدهد که پایه پولی در آبان ماه به ۷۲۷ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده؛ عددی که نسبت به آبان سال گذشته بیش از ۳۴ درصد رشد کرده است. این در حالی است که پایه پولی در طول یک ماه هم ۲ درصد رشد داشته. در واقع بانک مرکزی در طول یک ماه، فشار به منابع پول پرقدرت را دو درصد افزایش داده است. اما چرا این اتفاق افتاده است؟
برای پاسخ به این سوال باید به اجزای پایه پولی در اتفاق افتادن چنین رشد بزرگی نگاه کرد. در پایه پولی ۴ بخش مهم وجود دارد: داراییهای خارجی بانک مرکزی جزء اول است. در این بخش بانک مرکزی پولهایی که ارزهای خارجی دارد را در بانکها و موسسات اعتباری خارج از کشور نگهداری میکند. هر قدر درآمد ارزی یک کشور بالاتر برود؛ این جزء هم در ترازنامه بانک مرکزی آن کشور بیشتر میشود. بانک مرکزی به زبان ساده این جزء را به عنوان «پشتوانه پول ملی» قرار میدهد و بر اساس دارایی خارجی خود، «پول ملی» چاپ میکند.
جزء دوم، مطالبات بانک مرکزی از بانکهاست. بانکها باید هر روز ترازنامه مالی خود را «صفر» کنند و سود و زیان آنها «صفر» باشد. اگر این اتفاق نیفتد، مجبورند به بازار بین بانکی رفته و با یک نرخ بهره مشخص دست به قرض گرفتن بزنند. در نهایت برای بازپس دادن این قرضها، سراغ بانک مرکزی میروند تا از منابع بانک مرکزی استفاده کنند.
جزء سوم، مطالبات بانک مرکزی از دولت است. دولتهای مختلف پس از کسری بودجه به دلیل اینکه «ریال» مورد نیاز خود را تامین کنند؛ چارهای ندارند جز اینکه به بانک مرکزی برای چاپ پول فشار بیاورند. بانک مرکزی نیز بر اساس «توهم» دارایی خارجی، دست به این کار میزند و بخش مربوط به دارایی خارجی خود را منفی میکند. جزء چهارم هم توسط بانک مرکزی به عنوان «سایر» در نظر گرفته میشود. اما در آبان امسال نسبت به آبان سال گذشته چه اتفاقی در این اجزا رخ داده؟
افزایش توامان درآمد خارجی و نرخ ارزخالص داراییهای خارجی بانک مرکزی در آبان امسال نزدیک به ۵۹۰ هزار میلیارد تومان شده است. این رقم ۱۶.۶ درصد بیشتر از آبان سال گذشته است. در واقع، دولت آقای رییسی توانسته با برخی ترفندها، فروش نفت و محصولات وابسته به آن را در بازارهای جهانی بیشتر کند. اما همزمان چنین چیزی موجب شده تا نرخ ارز از آبان سال گذشته تا آبان امسال بیش از ۲۰ درصد رشد کند. در همین گزارش اخیر چنین چیزی آمده که در یکسال، قیمت ارز ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
اتفاق اول اینجا افتاده که بخش بزرگی از درآمدهای خارجی ایران با «نرخ بالاتر ارز» تبدیل به «ریال» شده. در واقع، شرکتهای دولتی و اکثرا پتروشیمیهای متعلق به دولت در این یکسال توانستهاند محصول خود را بفروشند، اما زمانی که از آنها خواسته شده ارز خود را تحویل دهند، با قیمت بالاتری نسبت به قبل این کار را کردهاند. نوعی «تورم مضاعف» که به اقتصاد ایران تحمیل شده است.
رکورد بدهی بانکها به بانک مرکزیاتفاق دوم برای تورم کنونی بالای ۵۰ درصدی، جایی افتاده که بهطور مستقیم از بیانضباطی پولی سرچشمه میگیرد. خالص بدهی بانکها به بانک مرکزی که در آبان امسال به ۲۲۵ هزار و ۹۵۰ میلیارد تومان رسیده، سهمی ۱۵.۵ درصدی را در رشد پایه پولی داشته است. این سهم در رشد پایه پولی نسبت به پایان سال گذشته ۱۳.۲ درصد بوده و در این مقایسه با اختلاف بالا بیشترین سهم بوده است. ضمن اینکه در یکسال، بدهی بانکها به بانک مرکزی نزدیک به ۶۰ درصد رشد کرده است. آخرین بار در اسفند سال گذشته آنهم در اعدادی نزدیک به چنین رشدی دیده شده بود. هر چند اگر بخواهیم دورتر برویم، باید گفت که در ۵ سال اخیر چنین وخامتی در بدهی بانکها به بانک مرکزی بیسابقه است. رشد ماهانه بدهی بانکها به بانک مرکزی در مهر پارسال، تیر، مهر و آبان امسال بیشترین جهشها را تجربه کرده و در عرض یکسال و سه ماه دولت سیزدهم چهار جهش مهم را ثبت کرده است.
در صورتی که میزان پرداختیها به دولت از ذخایر اضافی بانکها بیشتر باشد، بدهی شبکه بانکی به بانک مرکزی افزایش مییابد. اما کافی بودن ذخایر در شبکه بانکی، امکان بازپرداخت بدهی بانکها به بانک مرکزی را فراهم کرده و بدهی آنها را کاهش میدهد. تسهیلات تکلیفی دولت در یکسال گذشته همواره بر دوش بانکها سنگینی کرده و استقراض دولت از بانکها در این مدت مهمترین عوامل رشد بدهی در نظام بانکی شده است. این بدهی در غالب اضافه برداشت از بانک مرکزی و بازار باز هماکنون دیده میشود.
بنابراین، آنچه تورم در ماههای اخیر را به نقطه بالایی رسانده، چاپ پول برای رساندن به بانکهاست. دولت معمولا در ۶ ماه دوم سال با کسری بودجه مواجه میشود و دست به ذخایر بانک مرکزی میبرد. اما تیم اقتصادی دولت بارها عنوان کرده که این کار را نخواهد کرد. به نظر میرسد عمده راهکار دولت برای عبور از کسری بودجه، نگاه به بانکها بوده. اتفاقی که در نهایت اثر خود را بر پایه پولی گذاشته و حالا اقتصاد ایران دست به گریبان تورمی است که از سالهای میانی دهه ۷۰ تاکنون سابقه نداشته است.
منبع: خرداد
کلیدواژه: گرانی مواد غذایی تورم بدهی بانک ها به بانک مرکزی آبان سال گذشته کسری بودجه آبان امسال بانک ها پایه پولی درصد رشد یک سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۹۶۳۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکنش کنایه آمیز مقام دولتی به انتقادات مجلس از قیمت دلار و وضعیت بازار ارز
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سپهر خلجی در گفتوگویی، درباره انتقادات نمایندگان مجلس به دولت درباره مسائل ارزی، گفت: من هم به خودمان به عنوان دولت و هم به فعالان حوزه سیاسی توصیه میکنم که مهمترین مسئله ما حل مشکلات مردم است. اگر حرفی بزنیم که از درون آن اختلاف، التهاب، حاشیه و مانع برای خدمت به مردم ایجاد شود این حتماً امر برای هرکدام از طرفین ناپسند است.
بنابر روایت ایلنا، رئیس شورای اطلاعرسانی دولت با بیان اینکه مسئله امروز ما این است که درگیر یک جنگ بزرگ همه جانبه اقتصادی و فرهنگی با جبهه استکبار هستیم، تاکید کرد: همه باید این را درک کنند و هر حرفی که این جبهه را تضعیف کند، حتماً کار ناپسندی است. تمام تلاش دشمن ایجاد ضربه به اقتصاد برای فشار مردم است. حالا اگر حرفی بزنیم که به اهداف دشمن کمک کند حتماً این کار از هر جایی که باشد کار ناپسندی است. توصیه به خودم و همه هست ما نباید فرصتی را که میتواند در جهت خدمت به مردم صرف شود باید هم در این مسیر صرف شود، برای ایجاد مشکلات بگذاریم.
وی ادامه داد: مسائل ارزی در بانک مرکزی بسیار روشن است، بالاخره همه در سطوح مختلف دسترسی دارند. گزارشهای بانک مرکزی وجود دارد و به صورت روزانه و مرتب در حال انتشار است. در واقع اقداماتی که برای تامین ارز بخشهای مختلف صنعت، بهداشت و جهاد کشاورزی و برای بحث دارو انجام شده و در حال انتشار است، اینها چیزهای پنهانی نیست. اینها باید بالاخره به این آمارهای رسمی که منتشر میشود توجه کنند از آن طرف هم همه بدانند که ما درگیر یک جنگ اقتصادی با دشمن هستیم و باید همدیگر را کمک کنیم برای اینکه بتوانیم از این مرحله عبور کنیم.
خلجی در مورد علت انتقادات نمایندگان به دولت در روزهای پایانی عمر مجلس یازدهم، بیان کرد: حال انشاالله که از روی دلسوزی است، ما برخی از مباحثی که مطرح میشود را از روی دغدغه میدانیم. منتها وقتی که همه ما دسترسی به مسئولین کشور در حوزه اقتصاد و بانک مرکزی داریم و گزارشات آنها هم به صورت مرتب منتشر میشود، بالاخره هنگامی که مشاهده میکنیم تورم ما بعد از سالها که بالای ۴۰ درصد بوده است، امروز وارد کانال ۳۰ درصد میشود، این نشان میدهد یک جریانی، تیمی، مجموعهای در حال برنامهریزی هستند و تلاش میکنند و همه باید کمک کنیم موفق شوند و انشاالله نقدها را دلسوزانه هم ما و بقیه طوری بیان کنیم که رضای خداوند درون آن باشد.
۲۷۲۱۹
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900726